Serileştirme (Serialization) İçin Püf Noktalar

02 Şubat 2006 Burak-Selim-Senyurt C#
Uygulamalarımızda kullandığımız tipler (types) pek çok amaçla serileştirilirler (Serialization). Framework Class Library içerisinde var olan pek çok tip serileştirilebilir (Serializable) halde tasarlanmıştır. Bizde çoğu zaman kendi yazmış olduğumuz tipleri serileştirme ihtiyacı duyarız. Örnek olarak, XML Web Servislerinde istemci taleplerine gönderilecek olan nesnelerin, network üzerinde taşıyacağımız paketlerin veya bir web uygulamasında yer alan Session nesnelerinin veritabanında saklanması sırasında kullanılan tiplerin serileştirilmesini göz önüne alabiliriz. Hangi türü olursa olsun serileştirmede dikkat edilmesi gereken bazı noktalar vardır. İşte bu günkü makalemizde özellikle Binary ve SOAP formatlı serileştirmelere yönelik püf noktalara değinmeye çalışacağız. [Daha fazla]

Compact Framework Üzerinde RDA ile Senkronizasyon

24 Ocak 2006 Burak-Selim-Senyurt C#
Mobil uygulamalarda veri senkronizasyonu son derece önemlidir. Örneğin bir kurye firmasının dağıtım elemanını göz önüne alalım. Mobil cihaz ile donatılmış olan bu personelin görevi, kendisine verilen teslimat bilgilerine göre, sipariş sahiplerine ürünlerini teslim etmektir. Her çalışma gününün başında, teslimat yapacağı kişilerin bilgilerini ana sunuculardan mobil cihazına yükleyerek teslimat için hareket geçen personel, tamamlanan teslimatları anında veya belirli bir süre sonunda topluca asıl sunuculara göndererek gerekli güncelleştirme işlemlerini yapar. Bu senaryo gereği personelin teslimat bilgilerini düzenli olarak alması, tamamlanaları işaretlemesi ve son olarak bu bilgileri asıl sunucuya göndermesi gerekir.Bu noktada senaryonun iki ucunda yer alan sunucu ve mobil tarafındaki veriler arasındaki güncelliği çeşitli senkranizasyon mimarileri ile sağlayabiliriz. [Daha fazla]

Generic Mimaride Kısıtlamaların(Constraints) Kullanımı

31 Aralık 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bu makalemizde .Net 2.0 ile birlikte gelen Generic mimarisinin uygulanışında, kısıtlamaların rolünü basit örnekler ile incelemeye çalışacağız. Generic mimari her ne kadar tür bağımsız algoritmaların geliştirilmesine izin versede, bazı durumlarda çeşitli zorlamaların uygulanmasınıda gerektirir. Örneğin generic olması planlanan tiplerin sadece referans tipleri ile çalışmasını isteyebiliriz. Generic bir tipe her hangibir zorunluluk kuralını uygulayabilmek için where anahtar sözcüğünü içeren bir ek ifade kullanılır. Bu ifadeler 5 adettir ve aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. [Daha fazla]

C# 2.0 ile Generic Delegates

21 Kasım 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bu makalemizde generic temsilcilerin (generic delegates) ne olduğunu ve nasıl kullanılabildiğini incelemeye çalışacağız. .Net 2.0 ile gelen en önemli yenelik generic mimarisidir. Generic mimarisi, tür bağımsız algoritmalar kurmamıza imkan sağlayan gelişmiş bir yapıdır. .Net 2.0' da sınıfları (class), yapıları (struct), arayüzleri (interface), metodları (method), koleksiyonları (collection) ve temsilcileri (delegate) generic olarak oluşturabilir ve kullanabiliriz. Bildiğiniz gibi generic mimarisinin sağlamış olduğu iki önemli özellik vardır. Bunlar tip güvenliği (type-safety) ve performans artışıdır. Özellikle performans ile kastedilen konu gereksiz boxing ve unboxing işlemlerinin ortadan kaldırılabilmesidir. Generic mimarinin getirdiği bu avantajları delegate (temsilci) tipi içinde kullanabilmekteyiz. [Daha fazla]

Kendi Referans Tiplerimizi Klonlamak

14 Kasım 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bu makalemizde kendi yazmış olduğumuz referans tipleri arasında yapılan atama işlemleri sırasında üyeden üyeye (Member by member) kopyalamanın nasıl yapılabileceğini incelemeye çalışacağız. Bildiğiniz gibi referans tipleri belleğin heap bellek bölgesinde tutulurlar. Bu tutuluş yapısının özellikle referans tipleri arasında yapılan atama işlemlerinde önemli bir etkisi vardır. İki referans tipi arasında bir atama işlemi söz konusu olduğunda, aslında bu referans tiplerinin heap bellek bölgesinde yer alan adresleri eşitlenmektedir. Bu eşlemenin doğal bir sonucu olaraktan da referans tiplerinin her hangibirisinde yapılan değişiklik diğerinide otomatikman etkileyecektir. [Daha fazla]

Boxing ve Unboxing Performans Kritiği

26 Eylül 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bildiğiniz gibi boxing, bir değer türünün, referans türünü atanması sırasında gerçekleşen işleme verilen isimdir. Unboxing ise bunun tam tersi olmakta ve referans türünün tekrar değer türüne dönüştürülmesini kapsamaktadır. Hangisi olursa olsun, değer türlerinin tutulduğu stack bellek bölgesi ile, referans türlerinin tutulduğu heap bellek bölgesi arasında yer değiştirme ve kopyalama işlemleri söz konusudur. [Daha fazla]

CallBack Tekniği ile Asenkron Metod Yürütmek

09 Eylül 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Çoğu zaman projelerimizde, çalışmakta olan uygulamaları uzun süreli olarak duraksatacak işlevlere yer veririz. Özellikle görsel tabanlı uygulamalarda veritabanlarına ait kapsamlı sorguların yer aldığı işlemlerde bu sorunla sıkça karşılaşılmaktadır. En büyük problem var sayılan olarak kod satırlarının senkron hareket etmesidir. Yani kodlar sırası geldikçe işleyen parçalar bütününden oluşmaktadır. Bu elbetteki uzun sürecek bir sorgunun cevapları alınmadan izleyen kod satırlarının işlememesi anlamına gelmektedir. Oysaki kodları asenkron olarak çalıştırma şansımızda mevcuttur. Eminim ki Ado.Net 2.0' da asenkron metod yürütme tekniklerini veya asenkron web servisi uygulamalarınının nasıl yazılacağını duymuşsunuzdur. Temel prensib hepsi için aynıdır. Merkezde IAsyncResult arayüzü tipinden bir nesnenin kullanıldığı temsilci (delegate) tabanlı modeller söz konusudur. [Daha fazla]

Numaralandırıcıları Kullanmak İçin Bir Sebep

28 Ağustos 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bildiğiniz gibi numaralandırıcılar (enum sabitleride diyebiliriz) yardımıyla sayısal değerleri kod içerisinde daha anlamlı isimlendirmelerle ifade edebiliriz. Uygulama geliştirirken çoğunlukla framework' ün parçası olan pek çok enum sabitini kullanmaktayız. Örneğin veritabanı uygulamalarında sıkça kullandığımız CommandBehavior, DataRowState, DataRowVersion sabitleri gibi. Bu sistemin temel amacı, bu tiplerin sahip oldukları değerlerin sayısal karşılıklarına ihtiyacımızın olmasıdır. [Daha fazla]

SortedList ve Hashtable İçin 2 Basit Öneri

06 Ağustos 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
SortedList ve Hashtable koleksiyonları, anahtar-değer (key-value) çiftlerini esas alır. Hashtable koleksiyonu özellikle sahip olduğu elemanlar ile ilgili işlemlerde kullandığı hash algoritmalı teknik sayesinde en hızlı çalışan koleksiyon olma özelliğinide gösterir. Diğer yandan SortedList anahtar-değer çiftlerinin, anahtar değerine göre her zaman sıralandığı bir koleksiyon tipidir. [Daha fazla]

Tip Güvenli (Type Safety ) Koleksiyonlar Oluşturmak - 2

31 Temmuz 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bir önceki makalemizde tip güvenli koleksiyon nesnelerimizi CollectionBase sınıfı yardımıyla nasıl oluşturabileceğimizi incelemiştik. CollectionBase bize ArrayList benzeri koleksiyon sınıflarını yazma fırsatı vermektedir. Diğer yandan Hashtable koleksiyonunda olduğu gibi key (anahtar) - value (değer) çiftlerinden oluşacak tip güvenli bir koleksiyon sınıfı yazmak isteyebiliriz. Bu durumda, DictionaryBase sınıfından yaralanabiliriz. DictionaryBase sınıfıda CollectionBase sınıfı gibi abstract yapıdadır. Yani kendisini örnekleyemeyiz. Temel olarak DictionaryBase key-value çiftlerine sahip bir koleksiyonun kullanması gereken üyeleri sunan arayüzlerden türemiştir. Yani IDictionary, IEnumerable ve ICollection arayüzlerini uyarlamaktadır. Dikkat ederseniz CollectionBase sınıfınında türediği IEnumerable ve ICollection arayüzleri DictionaryBase içinde söz konusudur. [Daha fazla]

Tip Güvenli (Type Safety ) Koleksiyonlar Oluşturmak - 1

23 Temmuz 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Tip güvenliğini sağlamak her zaman için önemli unsurlardan birisidir. Koleksiyon tabanlı nesneleri kullanırken çoğu zaman istediğimiz tip güvenliğini sağlayamayabiliriz. Buradaki en büyük etken, koleksiyon tabanlı nesnelerin object tipinden referanslar taşıyor olmasıdır. Bazen kendi belirlediğimiz tip dışında, başka her hangi bir tip barındırmasına izin vermek istemediğimiz yapıda koleksiyon nesnelerine ihtiyacımız olur. Böyle bir koleksiyon nesnesinin en büyük avantajı az önce bahsettiğimiz tip güvenliğini sağlamasıdır. [Daha fazla]

Dizilere(Arrays) İlişkin Üç Basit Öneri

14 Temmuz 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Hepimiz dizileri (Arrays) bilir ve kullanırız. Her ne kadar günümüzde koleksiyonlar, xml kaynakları ve tablo yapıları veri saklamak amacıyla daha çok kullanılıyor olsalar da, dizilerdende yoğun şekilde yararlanmaktayız. Örneğin kendi tasarladığımız bir sınıfa ait nesneler topluluğunu pekala bir dizi şeklinde ifade edebilir hatta serileştirebiliriz (serializable). Lakin dizileri kullanırken tercih edeceğimiz ve bize performans açısından avantaj sağlayacak teknikleri çoğu zaman göz ardı ederiz. İşte bu makalemizde dizileri kullanırken işimize yarayacak performans kriterlerinden bahsedeceğiz. [Daha fazla]

C# 2.0 İçin İterasyon Yenilikleri

05 Temmuz 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bazen kendi yazmış olduğumuz tiplerin dizi bazlı elemanları olur. Uygulamalarımızda, bu elemanlar arasında, elamanların sahipi olan nesne örneği üzerinden ileri yönlü iterasyonlar kurmak isteyebiliriz. Foreach döngüleri belirtilen tip için bu iterasyonu sağlayan bir mekanizmaya sahiptir. Lakin kendi geliştirdiğimiz tiplerin sahip oldukları elemanlar üzerinde, bu tarz bir iterasyonu uygulayabilmek için bir numaratöre ve uygulayıcıya ihtiyacımız vardır. Kısacası, tipimizin elemanları arasında nasıl öteleme yapılabileceğini sisteme öğretmemiz gerekmektedir. Bu işlevselliği kazandırmak için IEnumerable ve IEnumerator arayüzlerini birlikte kullanırız. [Daha fazla]

C# 2.0 Covariance ve Contravariance Delegates

30 Haziran 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bildiğiniz gibi temsilciler (delegates) çalışma zamanında metodların başlangıç adreslerini işaret eden tiplerdir. Bu tipleri uygulamalarımızda tanımlarken çalışma zamanında işaret edebilecekleri metodların geri dönüş tipi ve parametrik yapılarını bildirecek şekilde oluştururuz. Ancak özellikle , C# 1.1 ortamında temsilcilerin kullanımında parametre ve dönüş tipileri açısından iki önemli sıkıntımız vardır. Bu sıkıntıların kaynağında birbirlerinden türeyen yani aralarında kalıtımsal (inheritance) ilişkiler olan tipler yer alır. [Daha fazla]

C# 2.0 ile Partial Types (Kısmi Tipler)

27 Haziran 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Visual Studio.Net ile windows veya web uygulamaları geliştirirken, kod yazılması sırasında karşılaştığımız güçlüklerden birisi, tasarım kodları ile kendi yazmış olduklarımızın iç içe geçmeleridir. Bu zamanla kodun okunabilirliğini zorlaştıran bir etmendir. Bunun windows uygulamalarını veya asp.net uygulamalarını geliştirirken sıkça yaşamaktayız. Bununla birlikte, özellike soruce safe gibi ortamlarda farklı geliştiricilerin aynı sınıf kodları üzerinde eş zamanlı olarak çalışması pek mümkün değildir. [Daha fazla]

C# 2.0 ve Nullable Değer Tipleri

22 Haziran 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
C# programlama dilinde bildiğiniz gibi veri türlerini Referans Türleri(Reference Types) ve Değer Türleri (Value Types) olmak üzere iki kısma ayırıyoruz. Bu iki tür arasında bellek üzerinde fiziki tutuluş şekillerinden tutunda birbirleri arasındaki atamalara kadar pek çok farklılık vardır. Bu farklılıklardan birisi de, referans türlerinin null değerleri alabilmelerine karşın, değer türlerinin aynı özelliğe sahip olmayışlarıdır. [Daha fazla]

C# 2.0 ve Static Sınıflar

20 Haziran 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Çoğu zaman uygulamalarımızda, nesne örneğinin oluşturulmasına gerek duymayacağımız üyeleri kullanmak isteriz. Bu amaçla static üyeleri kullanırız. Şimdi bir de sadece static üyelerden oluşacak bir sınıf tasarlamak istediğimizi düşünelim. C# programlama dilinin ilk versiyonunda bu tip bir sınıfı yazmak için dikkat etmemiz gereken bir takım noktalar vardır. Static üyeler kullanılabilmeleri için tanımlı oldukları sınıfın nesne örneğine ihtiyaç duymazlar. Bu sebepten sadece static üyeler içerecek olan bir sınıfın örneklendirilememesi tercih edilecektir. Örneğin aşağıdaki kod parçasını dikkate alalım. TemelAritmetik isimli sınıfımız Toplam isimli static bir metod içermektedir. [Daha fazla]

C# 2.0 ve Anonymous (İsimsiz) Metodlar

16 Haziran 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
İsimsiz metodlar bildiğiniz gibi C# 2.0' a eklenmiş olan yeni özelliklerden birisidir. Temeli C# dilinin temsilci tipine dayanan bu yeni teknikte amaç, temsilcileri işaret edecekleri metodların sahip oldukları kod blokları ile bir seferde tanımlayabilmektir. İsimsiz metodları anlayabilmek için herşeyden önce temsilcilerin (delegates) iyi kavranmış olması gerekmektedir(Ön bilgi veya hatırlatma açısından Örnek makale ve video larımızı incelemenizi öneririm) [Daha fazla]

Operator Overloading (Operatörlerin Aşırı Yüklenmesi)

03 Haziran 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Hepimiz uygulamalarımızda sıklıkla operatörleri kullanmaktayız. Matematiksel işlemlerde, koşullu ifadelerde,tip dönüştürme işlemlerinde vb...Ancak onların kendi yazdığımız sınıflar için özel anlamlar ifade edecek şekilde yüklenmesi ile pek az uğraşmaktayız. Basit bir toplama operatörünün bile, yeri geldiğinde kendi sınıflarımıza ait nesne örnekleri üzerinde daha farklı davranışlar gösterecek şekilde yeniden yapılandırılması son derece önemlidir. Bu aynı zamanda dilin sağladığı esnekliği ve genişletilebilirliğini de gözler önüne sergilemektedir. İşte bu makalemizde, basit olarak operatörlerin aşırı yüklenmelerinin nasıl gerçekleştirilebileceğini örnek bir uygulama üzerinden incelemeye çalışacağız. [Daha fazla]

Kendi İstina Nesnelerimizi Kullanmak (ApplicationException)

23 Mayıs 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
İstisna yakalama mekanizması (Exception Handling) dotNet mimarisinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu mekanizma sayesinde uygulamalarımızın kilitlenmesi ve istem dışı bir şekilde sonlandırılmaya zorlanmasının önüne geçmiş oluruz. Framework içerisinde önceden tanımlanmış pek çok istisna sınıfı mevcuttur. Bu sınıflar yardımıyla, çalışma zamanında oluşabilecek istisnai durumlar kolayca tespit edilebilmektedir. [Daha fazla]

RijndaelManaged Vasıtasıyla Encryption(Şifreleme) ve Decryption(Deşifre)

23 Şubat 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bu makalemizde, Rijndael Algoritmasını kullanan Managed tiplerden RijndaelManaged sınıfı ile şifreleme (encryption) ve deşifre etme (decryption) işlemelerinin nasıl gerçekleştirilebileceğini incelemeye çalışacağız. Konu ile ilgili örneklerimize geçmeden önce .Net Framework içerisinde yer alan Cryptography mimarisinde kısaca bahsetmekte yarar olduğunu düşünüyorum. Aşağıdaki şekil, .Net Framework’ te System.Securtiy.Cryptograhpy isim alanında yer alan şifreleme hiyerarşisini göstermektedir. Framework mimarisinde şifreleme sistemi ilk olarak üç ana katmandan oluşur. İlk katmanda taban sınıflar (base classes) yer alır. Bunlar SymmetricAlgorithm, AsymmetricAlgorithm ve HashAlgorithm sınıflarıdır. Bu sınıflar kendisinden türeyen ikinci katman sınıfları için temel ve ortak şifreleme özelliklerini içerirler. [Daha fazla]

Oyun Programlamaya Giriş (Matrisler Yardımıyla Çarpışma Kontrolü)

04 Aralık 2004 Burak-Selim-Senyurt C#
Hafta sonu evde bilgisayarım başında internette gezinirken, tarihi oyunların anlatıldığı bir site ile karşılaştım. Aslında zaten eski oyunları araştırıyordum. Amacım bu oyunlara, oyun oynamak isteyen bir çocuk gözü ile değil, onların yapılarını ve çekirdeklerini anlamaya çalışacak bir yazılımcı gözüyle bakabilmekti. Sonuçta, içimdeki çocuk ağır basıp bir kaç tanesini saatlerce oynadım. Aralarında en çok hoşuma gidenlerden birisi PackMan' di. Packman, doğrusal düzlemde 4 yöne hareket edebilen bir kahramandı. Yolda kendisini rastgele konumlardan gelerek yakalamaya çalışan böceklerden kaçıyor ve bulduğu meyveleri yiyerekte puanlar topluyordu. Tam oyunu bitirmeme az kalmıştıki hiç beklenmedik bir şekilde böceklerden birisi tarafından yendim. Aslında ekrana bir süre donuk gözler ile bakmıştım. Nitekim, oyunu oynarken aklıma geçen gün okuduğum Oyun Programlama kitabı gelmişti. [Daha fazla]

Oyun Programlamaya Giriş (Çarpışma Teknikleri - 3)

19 Kasım 2004 Burak-Selim-Senyurt C#
Geçtiğimiz hafta boyunca, Oyun Programcılığı ile ilgili olaraktan aldığım kitapları fırsat buldukça okumaya ve çalışmaya devam ettim. Konular o kadar heyecanlı ve sürükleyici ki araştırmak için zaman kavramı anlmasız hale geliyor. Öyleki, dün gece sabaha karşı saat 03:00 sularında kağıt kalem ile boğuşuyor ve Çarpışma Tekniklerinden birisinin daha matematiksel modelinin C# ile nasıl uygulanabileceğini araştırıyordum. Sonuç olarak işe bir kaç saatlik uykuyla gitmek zorunda kaldım. Ancak buna rağmen tüm gün dinçtim. Çünkü, çarpışma tekniklerinden birisini daha öğrenmiştim. Sıra anlatmaya gelmişti. İşte bugünkü makalemizde 3ncü çarpışma tekniğini incelemeye çalışacağız. [Daha fazla]

Oyun Programlamaya Giriş (Çarpışma Teknikleri - 2)

12 Kasım 2004 Burak-Selim-Senyurt C#
Hatırlayacağınız gibi bir önceki makalemizde, Oyun Programcılığına girmek adına çarpışma tekniklerini incelemeye başlamış ve dörtgenlerin çarpışmalarını ele almıştık. Bugünkü makalemizde ise, dairesel şekillerin birbirleri ile olan çarpışmalarını incelemeye çalışacağız. Dairesel şekillerin çarpışmasına verilebilecek en güzel örnek, kaynaklardan edindiğim bilgiye göre Bilardo oyunlarıdır. Burada gerçekten de mükemmel dairelerin birbirleriyle olan çarpışmaları söz konusudur. Şunuda hatırlatmakta fayda var. Şu an için teorilerimizi iki boyutlu uzayda inceliyoruz. Elbetteki işin için üç boyutlu cisimler girdiğinde kullanacağımız algoritmalar ve teknikler birazda olsa farklılık gösterecektir. Çünkü uzay boyutunda X ve Y koordinatlarına ek olarak Z koordinatlarıda işin içine girecektir. Bu da iki boyutlu bir sistemde Bilardo oyunun tasarlanmasının 3 boyutlu sistemdekine göre daha kolay olduğunu göstermektedir. [Daha fazla]