C# 2.0 ile Generic Delegates

21 Kasım 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bu makalemizde generic temsilcilerin (generic delegates) ne olduğunu ve nasıl kullanılabildiğini incelemeye çalışacağız. .Net 2.0 ile gelen en önemli yenelik generic mimarisidir. Generic mimarisi, tür bağımsız algoritmalar kurmamıza imkan sağlayan gelişmiş bir yapıdır. .Net 2.0' da sınıfları (class), yapıları (struct), arayüzleri (interface), metodları (method), koleksiyonları (collection) ve temsilcileri (delegate) generic olarak oluşturabilir ve kullanabiliriz. Bildiğiniz gibi generic mimarisinin sağlamış olduğu iki önemli özellik vardır. Bunlar tip güvenliği (type-safety) ve performans artışıdır. Özellikle performans ile kastedilen konu gereksiz boxing ve unboxing işlemlerinin ortadan kaldırılabilmesidir. Generic mimarinin getirdiği bu avantajları delegate (temsilci) tipi içinde kullanabilmekteyiz. [Daha fazla]

Kendi Referans Tiplerimizi Klonlamak

14 Kasım 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bu makalemizde kendi yazmış olduğumuz referans tipleri arasında yapılan atama işlemleri sırasında üyeden üyeye (Member by member) kopyalamanın nasıl yapılabileceğini incelemeye çalışacağız. Bildiğiniz gibi referans tipleri belleğin heap bellek bölgesinde tutulurlar. Bu tutuluş yapısının özellikle referans tipleri arasında yapılan atama işlemlerinde önemli bir etkisi vardır. İki referans tipi arasında bir atama işlemi söz konusu olduğunda, aslında bu referans tiplerinin heap bellek bölgesinde yer alan adresleri eşitlenmektedir. Bu eşlemenin doğal bir sonucu olaraktan da referans tiplerinin her hangibirisinde yapılan değişiklik diğerinide otomatikman etkileyecektir. [Daha fazla]

Ado.Net 2.0(Beta 2) - Connection String Security (Bağlantı Katarı için Güvenlik)

17 Ekim 2005 Burak-Selim-Senyurt Ado.net 2.0
Güvenlik günümüz uygulamalarında çok önemli bir yere sahiptir. Özellikle veritabanı kullanımını içeren uygulamalarda güvenliğin ayrı bir önemi vardır. Veritabanına gönderilen sorguların korunması, özellikle web servislerinden dönen veri kümelerinin etkin olarak şifrelenmesi gibi durumlar söz konusudur. Güvenlik prosedürü içerisinde yer alan unsurlardan biriside bağlantı bilgilerinin saklanmasıdır. Biz bu makalemizde, .Net 2.0 ile birlikte gelen yeni tekniklerden birisine değinerek, bağlantı bilgisinin (çoğunlukla connection string olarakda ifade edebiliriz) kolay bir şekilde nasıl korunabileceğini incelemeye çalışacağız. [Daha fazla]

Boxing ve Unboxing Performans Kritiği

26 Eylül 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bildiğiniz gibi boxing, bir değer türünün, referans türünü atanması sırasında gerçekleşen işleme verilen isimdir. Unboxing ise bunun tam tersi olmakta ve referans türünün tekrar değer türüne dönüştürülmesini kapsamaktadır. Hangisi olursa olsun, değer türlerinin tutulduğu stack bellek bölgesi ile, referans türlerinin tutulduğu heap bellek bölgesi arasında yer değiştirme ve kopyalama işlemleri söz konusudur. [Daha fazla]

CallBack Tekniği ile Asenkron Metod Yürütmek

09 Eylül 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Çoğu zaman projelerimizde, çalışmakta olan uygulamaları uzun süreli olarak duraksatacak işlevlere yer veririz. Özellikle görsel tabanlı uygulamalarda veritabanlarına ait kapsamlı sorguların yer aldığı işlemlerde bu sorunla sıkça karşılaşılmaktadır. En büyük problem var sayılan olarak kod satırlarının senkron hareket etmesidir. Yani kodlar sırası geldikçe işleyen parçalar bütününden oluşmaktadır. Bu elbetteki uzun sürecek bir sorgunun cevapları alınmadan izleyen kod satırlarının işlememesi anlamına gelmektedir. Oysaki kodları asenkron olarak çalıştırma şansımızda mevcuttur. Eminim ki Ado.Net 2.0' da asenkron metod yürütme tekniklerini veya asenkron web servisi uygulamalarınının nasıl yazılacağını duymuşsunuzdur. Temel prensib hepsi için aynıdır. Merkezde IAsyncResult arayüzü tipinden bir nesnenin kullanıldığı temsilci (delegate) tabanlı modeller söz konusudur. [Daha fazla]

Web Uygulamalarında Custom Paging

03 Eylül 2005 Burak-Selim-Senyurt Asp.Net
Geliştirdiğimiz web uygulamalarında özellikle DataGrid kontrollerini kullandığımızda sayfalama işlemini sıkça kullanırız. Genellikle sayfalama işlemlerini var sayılan hali ile kullanırız. Bu modele göre grid üzerinde sayfalama yapabilmek için PageIndexChanged olayını ele almamız gerekir. Burada grid kontrolüne yeni sayfa numarasını DataGridPageChangedEventArgs parametresinin NewPageIndex değeri ile verir ve bilgilerin tekrardan yüklenmesini sağlayacak uygulama kodlarımızı yürütürüz. Tipik olarak bu tarz bir kullanım aşağıdaki kod parçasında olduğu gibi yapılmaktadır. [Daha fazla]

Numaralandırıcıları Kullanmak İçin Bir Sebep

28 Ağustos 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bildiğiniz gibi numaralandırıcılar (enum sabitleride diyebiliriz) yardımıyla sayısal değerleri kod içerisinde daha anlamlı isimlendirmelerle ifade edebiliriz. Uygulama geliştirirken çoğunlukla framework' ün parçası olan pek çok enum sabitini kullanmaktayız. Örneğin veritabanı uygulamalarında sıkça kullandığımız CommandBehavior, DataRowState, DataRowVersion sabitleri gibi. Bu sistemin temel amacı, bu tiplerin sahip oldukları değerlerin sayısal karşılıklarına ihtiyacımızın olmasıdır. [Daha fazla]

SortedList ve Hashtable İçin 2 Basit Öneri

06 Ağustos 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
SortedList ve Hashtable koleksiyonları, anahtar-değer (key-value) çiftlerini esas alır. Hashtable koleksiyonu özellikle sahip olduğu elemanlar ile ilgili işlemlerde kullandığı hash algoritmalı teknik sayesinde en hızlı çalışan koleksiyon olma özelliğinide gösterir. Diğer yandan SortedList anahtar-değer çiftlerinin, anahtar değerine göre her zaman sıralandığı bir koleksiyon tipidir. [Daha fazla]

Tip Güvenli (Type Safety ) Koleksiyonlar Oluşturmak - 2

31 Temmuz 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bir önceki makalemizde tip güvenli koleksiyon nesnelerimizi CollectionBase sınıfı yardımıyla nasıl oluşturabileceğimizi incelemiştik. CollectionBase bize ArrayList benzeri koleksiyon sınıflarını yazma fırsatı vermektedir. Diğer yandan Hashtable koleksiyonunda olduğu gibi key (anahtar) - value (değer) çiftlerinden oluşacak tip güvenli bir koleksiyon sınıfı yazmak isteyebiliriz. Bu durumda, DictionaryBase sınıfından yaralanabiliriz. DictionaryBase sınıfıda CollectionBase sınıfı gibi abstract yapıdadır. Yani kendisini örnekleyemeyiz. Temel olarak DictionaryBase key-value çiftlerine sahip bir koleksiyonun kullanması gereken üyeleri sunan arayüzlerden türemiştir. Yani IDictionary, IEnumerable ve ICollection arayüzlerini uyarlamaktadır. Dikkat ederseniz CollectionBase sınıfınında türediği IEnumerable ve ICollection arayüzleri DictionaryBase içinde söz konusudur. [Daha fazla]

Tip Güvenli (Type Safety ) Koleksiyonlar Oluşturmak - 1

23 Temmuz 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Tip güvenliğini sağlamak her zaman için önemli unsurlardan birisidir. Koleksiyon tabanlı nesneleri kullanırken çoğu zaman istediğimiz tip güvenliğini sağlayamayabiliriz. Buradaki en büyük etken, koleksiyon tabanlı nesnelerin object tipinden referanslar taşıyor olmasıdır. Bazen kendi belirlediğimiz tip dışında, başka her hangi bir tip barındırmasına izin vermek istemediğimiz yapıda koleksiyon nesnelerine ihtiyacımız olur. Böyle bir koleksiyon nesnesinin en büyük avantajı az önce bahsettiğimiz tip güvenliğini sağlamasıdır. [Daha fazla]

Dizilere(Arrays) İlişkin Üç Basit Öneri

14 Temmuz 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Hepimiz dizileri (Arrays) bilir ve kullanırız. Her ne kadar günümüzde koleksiyonlar, xml kaynakları ve tablo yapıları veri saklamak amacıyla daha çok kullanılıyor olsalar da, dizilerdende yoğun şekilde yararlanmaktayız. Örneğin kendi tasarladığımız bir sınıfa ait nesneler topluluğunu pekala bir dizi şeklinde ifade edebilir hatta serileştirebiliriz (serializable). Lakin dizileri kullanırken tercih edeceğimiz ve bize performans açısından avantaj sağlayacak teknikleri çoğu zaman göz ardı ederiz. İşte bu makalemizde dizileri kullanırken işimize yarayacak performans kriterlerinden bahsedeceğiz. [Daha fazla]

C# 2.0 İçin İterasyon Yenilikleri

05 Temmuz 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bazen kendi yazmış olduğumuz tiplerin dizi bazlı elemanları olur. Uygulamalarımızda, bu elemanlar arasında, elamanların sahipi olan nesne örneği üzerinden ileri yönlü iterasyonlar kurmak isteyebiliriz. Foreach döngüleri belirtilen tip için bu iterasyonu sağlayan bir mekanizmaya sahiptir. Lakin kendi geliştirdiğimiz tiplerin sahip oldukları elemanlar üzerinde, bu tarz bir iterasyonu uygulayabilmek için bir numaratöre ve uygulayıcıya ihtiyacımız vardır. Kısacası, tipimizin elemanları arasında nasıl öteleme yapılabileceğini sisteme öğretmemiz gerekmektedir. Bu işlevselliği kazandırmak için IEnumerable ve IEnumerator arayüzlerini birlikte kullanırız. [Daha fazla]

C# 2.0 Covariance ve Contravariance Delegates

30 Haziran 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Bildiğiniz gibi temsilciler (delegates) çalışma zamanında metodların başlangıç adreslerini işaret eden tiplerdir. Bu tipleri uygulamalarımızda tanımlarken çalışma zamanında işaret edebilecekleri metodların geri dönüş tipi ve parametrik yapılarını bildirecek şekilde oluştururuz. Ancak özellikle , C# 1.1 ortamında temsilcilerin kullanımında parametre ve dönüş tipileri açısından iki önemli sıkıntımız vardır. Bu sıkıntıların kaynağında birbirlerinden türeyen yani aralarında kalıtımsal (inheritance) ilişkiler olan tipler yer alır. [Daha fazla]

C# 2.0 ile Partial Types (Kısmi Tipler)

27 Haziran 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Visual Studio.Net ile windows veya web uygulamaları geliştirirken, kod yazılması sırasında karşılaştığımız güçlüklerden birisi, tasarım kodları ile kendi yazmış olduklarımızın iç içe geçmeleridir. Bu zamanla kodun okunabilirliğini zorlaştıran bir etmendir. Bunun windows uygulamalarını veya asp.net uygulamalarını geliştirirken sıkça yaşamaktayız. Bununla birlikte, özellike soruce safe gibi ortamlarda farklı geliştiricilerin aynı sınıf kodları üzerinde eş zamanlı olarak çalışması pek mümkün değildir. [Daha fazla]

C# 2.0 ve Nullable Değer Tipleri

22 Haziran 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
C# programlama dilinde bildiğiniz gibi veri türlerini Referans Türleri(Reference Types) ve Değer Türleri (Value Types) olmak üzere iki kısma ayırıyoruz. Bu iki tür arasında bellek üzerinde fiziki tutuluş şekillerinden tutunda birbirleri arasındaki atamalara kadar pek çok farklılık vardır. Bu farklılıklardan birisi de, referans türlerinin null değerleri alabilmelerine karşın, değer türlerinin aynı özelliğe sahip olmayışlarıdır. [Daha fazla]

C# 2.0 ve Static Sınıflar

20 Haziran 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Çoğu zaman uygulamalarımızda, nesne örneğinin oluşturulmasına gerek duymayacağımız üyeleri kullanmak isteriz. Bu amaçla static üyeleri kullanırız. Şimdi bir de sadece static üyelerden oluşacak bir sınıf tasarlamak istediğimizi düşünelim. C# programlama dilinin ilk versiyonunda bu tip bir sınıfı yazmak için dikkat etmemiz gereken bir takım noktalar vardır. Static üyeler kullanılabilmeleri için tanımlı oldukları sınıfın nesne örneğine ihtiyaç duymazlar. Bu sebepten sadece static üyeler içerecek olan bir sınıfın örneklendirilememesi tercih edilecektir. Örneğin aşağıdaki kod parçasını dikkate alalım. TemelAritmetik isimli sınıfımız Toplam isimli static bir metod içermektedir. [Daha fazla]

C# 2.0 ve Anonymous (İsimsiz) Metodlar

16 Haziran 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
İsimsiz metodlar bildiğiniz gibi C# 2.0' a eklenmiş olan yeni özelliklerden birisidir. Temeli C# dilinin temsilci tipine dayanan bu yeni teknikte amaç, temsilcileri işaret edecekleri metodların sahip oldukları kod blokları ile bir seferde tanımlayabilmektir. İsimsiz metodları anlayabilmek için herşeyden önce temsilcilerin (delegates) iyi kavranmış olması gerekmektedir(Ön bilgi veya hatırlatma açısından Örnek makale ve video larımızı incelemenizi öneririm) [Daha fazla]

Operator Overloading (Operatörlerin Aşırı Yüklenmesi)

03 Haziran 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
Hepimiz uygulamalarımızda sıklıkla operatörleri kullanmaktayız. Matematiksel işlemlerde, koşullu ifadelerde,tip dönüştürme işlemlerinde vb...Ancak onların kendi yazdığımız sınıflar için özel anlamlar ifade edecek şekilde yüklenmesi ile pek az uğraşmaktayız. Basit bir toplama operatörünün bile, yeri geldiğinde kendi sınıflarımıza ait nesne örnekleri üzerinde daha farklı davranışlar gösterecek şekilde yeniden yapılandırılması son derece önemlidir. Bu aynı zamanda dilin sağladığı esnekliği ve genişletilebilirliğini de gözler önüne sergilemektedir. İşte bu makalemizde, basit olarak operatörlerin aşırı yüklenmelerinin nasıl gerçekleştirilebileceğini örnek bir uygulama üzerinden incelemeye çalışacağız. [Daha fazla]

Kendi İstina Nesnelerimizi Kullanmak (ApplicationException)

23 Mayıs 2005 Burak-Selim-Senyurt C#
İstisna yakalama mekanizması (Exception Handling) dotNet mimarisinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Bu mekanizma sayesinde uygulamalarımızın kilitlenmesi ve istem dışı bir şekilde sonlandırılmaya zorlanmasının önüne geçmiş oluruz. Framework içerisinde önceden tanımlanmış pek çok istisna sınıfı mevcuttur. Bu sınıflar yardımıyla, çalışma zamanında oluşabilecek istisnai durumlar kolayca tespit edilebilmektedir. [Daha fazla]

Ado.Net 2.0 ve Data Provider-Independent Mimari

24 Nisan 2005 Burak-Selim-Senyurt Ado.net 2.0
Veritabanı uygulamalarında başımızı ağrıtan noktalardan bir tanesi farklı tipte veritabanı sistemleri kullanan uygulamaların geliştirilmesi sırasında ortaya çıkar. Çoğu zaman geliştirdiğimiz bir ürün Sql sunucları üzerinde yüksek performans gösterecek şekilde çalışmak zorunda iken, aynı ürünün Oracle üzerinde çalıştırılması da istenebilir. Bu durumda ortak bir çözüm olarak OleDb isim alanı altındaki sınıfları kullanmak oldukça mantıklıdır. Çünkü OleDb üzerinden her iki veri sunucusu için gerekli olan veri sağlayıcılarını kullanabiliriz. [Daha fazla]

Ado.Net 2.0' da Transaction Kavramı

17 Nisan 2005 Burak-Selim-Senyurt Ado.net 2.0
Transaction kavramı ve kullanımı veritabanı programcılığının olmazsa olmaz temellerinden birisidir. Veritabanına doğru gerçekleştirilen işlemlerin tamamının onaylanması veya içlerinden birisinde meydana gelecek bir istisna sonrası o ana kadar yapılan tüm işlerin geri alınması veri bütünlüğünü korumak açısından son derece önemlidir. Ado.Net 1.0/1.1 için transactionların kullanımı, seçilen veri sağlayıcısına göre farklı sınıfların kullanılmasını gerektirir. [Daha fazla]

DataReader Nesnelerini Kullanırken…

04 Nisan 2005 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bir önceki makalemizde Command nesnelerini kullanırken dikkat etmemiz gereken noktalara değinmiştik. Bu makalemizde ise DataReader nesnelerini kullanırken bizlere avantaj sağlayacak tekniklere değinmeye çalışacağız. Önceki makalemizde olduğu gibi ağırlık olarak SqlDataReader nesnesini ve Sql veritanını kullanacağız. DataReader nesneleri bildiğiniz gibi, bağlantılı katman (connected-layer) üzerinde çalışmaktadır. [Daha fazla]

Command Nesnelerine Dikkat!

27 Mart 2005 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Bu makalemizde, Command nesnelerini kullanırken performans arttırıcı, kod okunurluğunu kolaylaştırıcı, güvenlik riskini azaltıcı etkenler üzerinde duracağız ve bu kazanımlar için gerekli teknikleri göreceğiz. Örneklerimizi SqlCommand sınıfına ait nesneler üzerinden geliştireceğiz. Bildiğiniz gibi Command nesneleri yardımıyla veritabanına doğru yürütmek istediğimiz sorguları çalıştırmaktayız. Bu sorgular basit Select, Insert, Update, Delete sorguları olabileceği gibi saklı yordamlar (Stored Procedures) veya tablolarda olabilir. [Daha fazla]

Self Referencing Relations ve Recursive(Yinelemeli) Metodlar

14 Mart 2005 Burak-Selim-Senyurt Ado.Net
Çoğumuz çalıştığımız projelerde müdür,müdür yardımcısı gibi ast üst ilişkisine sahip olan organizasyonel yapılarla karşılamışızdır. Örneğin işletmelerin Genel Müdür’ den başlayarak en alt kademedeki personele kadar inen organizasyonel yapılar gibi. Burada söz konusu olan ilişkiler çoğunlukla pozisyonel bazdadır. Yani çok sayıda personel birbirlerine pozisyonel bazda bağımlıdır ve bu bağımlılık en üst pozisyondan en alt pozisyona kadar herkesi kapsar. Bu tarz bir sistemin uygulama ortamında canlandırılabilmesi için pozisyonel ilişkileri ifade edebilecek tablo yapılarına başvurulur. Özellikle pozisyonlar arasındaki ilişkiyi kendi içerisinde referans edebilen tablolar bu tarz ihtiyaçların karşılanması için biçilmiş kaftandır. Örneğin aşağıdaki tabloyu göz önüne alalım. [Daha fazla]