Ruby Kod Parçacıkları 34 - Fiber ve Eş Zamanlı Programlama

Eş zamanlı programlanın farklı dillerde veya çatılarda farklı uygulanma şekilleri olabiliyor. Esas itibariyle genel amaç eş zamanlı olarak birden fazla işin gerçekleştirilmesini sağlayabilmek. Bu noktada en zorlayıcı noktalardan birisi işlemcinin ve işletim sisteminin bu çalışma taleplerine olan anlık tepkilerinin yönetilmesi. Neredeyse pek çok programlama ortamında Thread'ler ile karşılaşıyoruz. Ruby tarafında da böyle bir yapı mevcut ama bunun dışında Fiber adı verilen farklı bir tip daha var. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları 34 - Struct ve OpenStruct

Bir süredir tek günlük bir Ruby eğitimine hazırlanmaktayım. İşlerden çok vakit kalmasa da önceki notlarımı ve farklı kaynakları takip ederek bir içerik oluşturmaya çalışıyorum. Konular üzerinden geçerken struct ve openstruct kavramlarına da rastladım. Struct aslında Ruby'nin built-in sınıflarından birisi. Temel olarak bir sınıf tanımı yapmadan nitelik barındıran tip kullanımına olanak sağlıyor diyebiliriz. Aşağıdaki kod parçasını göz önüne alalım. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları 32 - Singleton

Ruby'nin oldukça geniş bir program kütüphanesi bulunuyor. Fırsat buldukça bazılarını incelemeye çalışıyorum. Geçtiğimiz günlerde Singleton isimli bir modüle rastladım. Kısaca tasarım kalıplarından(Design Patterns) olan Singleton deseninin kolayca uygulanmasını sağlıyor. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları 31 - Kendi gem Paketimizi Hazırlamak

Bildiğiniz gibi günümüz popüler programlama dillerinin çoğunun internet üzerinden ulaşılabilen paket destekleri mevcut. Özellikle açık kaynak tabanlı ürünlerde önem verilen bir konu olduğu ortada. Yazılımcıların birbirlerinin kullanımına açtığı bu paketler Ruby tarafında da mevcut ve gem olarak adlandırılmakta. Hatta şu adresten bir çok değerli mücehvere ulaşabilir kendi paketlerinizi de yükleyebilirsiniz. Peki kendi gem paketlerimizi en basit haliyle nasıl yazabiliriz? Hatta yazdığımız bir gem'i herkesin kullanımına nasıl açabiliriz? Gelin bu konuyu kısaca incelemeye çalışalım. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları 30 - Programın Çalışma Zamanını İzlemek

Diyelim ki geliştirdiğimiz kodların çalışma zamanındaki işleyişlerini izlemek istiyoruz. Sırasıyla hangi nesneler örnekleniyor, çağırılan metodlar ve varsa sonuçları hangi aşamada icra ediliyor, devreye giren C veya block çağrıları bulunuyor mu? Bu gibi sorular aslında bir uygulamayı Monitor etmek olarak da adlandırılmakta. Büyük kod parçalarında işleyiş sıralarını takip etmek ve olası istisna durumlarında kodun hangi aşamada kalmış olduğunu görmek açısından değerli bir konu. Peki Ruby kodlarının çalışma zamanı işleyişlerini nasıl izleyebiliriz. Konu ile ilgili bir çok gem veya API olsa da gömülü olarak gelen TracePoint sınıfı bize basit anlamda izleme kabiliyetleri sunmakta. Aşağıdaki örnek kod parçasını bu anlamda ele alabiliriz. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları 29 - Kod Yazan Kodlar

Ruby programlama dilinin öne çıkan özellikleri arasında dinamiklik ve meta programlama yetenekleri de yer almaktadır. Aslında işin özeti kod yazan kodlardır diyebiliriz. Ruby yorumlamalı bir dildir ve doğal olarak her şey çalışma zamanında icra edilmektedir. Ancak bazı senaryolarda metinsel olarak gelen bir içeriğin kod parçası şeklinde değerlendirilmesi ve çalışma zamanında yürütülmesi istenebilir. Hatta çalışan kod üzerinde değişiklikler yapılabilmesi de belli ölçülerde mümkündür. Konu pek tabii benim burada anlatacağım kadar basit değil. Örneğin Amazon'da bu konu üzerine yazılmış kitaplar bulabilirsiniz. Bu yazımızda kodu çalışma zamanında üretmek veya çalışan kodu manipule etmek için yapılabileceklerden bir kaçına değinmeye çalışacağız. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları 28 - Multithreading ve Mutex Kullanımı

Ruby Kod Parçacıkları serimizin bir önceki bölümünde çoklu iş parçacıklarının(Multithreading) nasıl yazılabileceğini incelemeye başlamıştık. Başrol oyuncumuz olan Thread sınıfının kullanımını gördük. Lakin birden fazla iş parçacığının ele alındığı senaryolarda dikkat edilmesi gereken önemli konulardan birisi de ortak veriler üzerinde işlemler yapıldığında ortaya çıkmaktadır. Eş zamanlı olarak çalışan iş parçacıkları bazı durumlarda verinin tutarlılığının bozulmasına neden olabilir. Nitekim n sayıda iş parçacığının farklı anlarda aynı veri üzerinde işlem yapması söz konusudur. Birbirlerinin işlerini kesebilirler. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları 18 - Çeşitli Kırıntılar

Takip edenlerin bildiği üzere bir süredir Ruby programlama dili üzerinde çalışmaktayım. İlerledikçe öğrendiklerimi kod parçacıkları halinde paylaşmaya çalışıyorum. Ne kadar faydalı oluyor bilemiyorum ama arada sırada takip ettiğim kaynaklardan geriye dönerek acaba atladığım bir şeyler var mıdır diye de bakıyorum. İşte bu düşünceler ışığında çıktım yola ve gerçekten de atladığım bir çok şey fark ettim. Bu kod parçacığında kısaca bu konulara değinmeye çalışacağım. Önce kod parçamızı ele alalım. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları - 15 (Mixins)

Ruby tam anlamıyla nesne yönelimli(Object Oriented) bir dildir. Bunu her fırsatta vurguluyoruz. Bu nedenle bünyesinde temel OOP özelliklerini taşır. Kalıtım(Inheritance) bunlardan birisidir. Ancak Ruby dilinde bir sınıfın aynı seviyede birden fazla sınıftan türemesine izin verilmez(Single Inheritance söz konusudur). [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları - 13 (Exception Handling)

Malumunuz hata yönetimi(Error Handling) oldukça önemli bir konu. Bu amaçla .Net/Java gibi çalışma zamanı motoru olan ortamlarda genellikle Exception yönetim mekanizmaları kullanılmakta. Benzer durum Ruby programlama dili için de söz konusu. Aşağıdaki kod parçacığında hata yönetiminin Ruby tarafında nasıl ele alındığını temel anlamda incelemeye çalışıyoruz(Aslında beni benden alan rescue, retry ve ensure kullanımlarıdır. Söylemeden geçmek istemedim.) [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları - 12 (Lambda)

Daha önceki kod parçacıklarımızda Block ve Proc kavramlarına değinmiştik. Benzer kavramlardan üçüncüsü de Lambda' dır. Hatırlayacağınız gibi kod parçalarını Block şeklinde tanımlayıp metodlara parametre olarak geçirebiliyorduk. Bununla birlikte tekrardan kullanılabilirliğin öne çıktığı ve kod parçasının bir değişken olarak kullanılmasının istendiği durumlarda Proc örneklerinden yararlanıyoruz. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları - 11 (Procs)

Bir önceki kod parçacığımızda Ruby dilinin önemli özelliklerinden birisi olan Block kavramına değinmiştik. Bu kod parçacığında ise Proc kullanımını anlamaya çalışacağız. Kod parçalarını metodlara taşımanın yollarından sadece birisi Block' lardır. Ancak block' lar bir nesne olarak ifade edilemezler. Oysa ki Ruby dilinde her şeyin bir nesne olduğu öne sürülür. İşte bu noktada devreye Proc ve Lambda enstrümanları girer. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları - 9 (Operator Overloading)

Neredeyse her programlama dilinin öğrenilirken çalışana sıkıcı gelen bölümleri muhakkak vardır. Sanıyorum o dildeki operatörler bunların başında gelir. Ancak nesne yönelimli bir dil öğreniyorsak, kullanıcı tanımlı tipler için operatörlerin yeniden programlanması gerektiğini de er geç fark ederiz. Bu nedenle operatorlerin kendi tiplerimiz(User Defined Class) olması halinde yeniden nasıl yükleneceğini bilmemiz gerekir. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları - 8 (Kalıtım/Inheritance)

Ruby, nesne yönelimli(Object Oriented) bir dil olduğu için kalıtım(Inheritance) ilkesi karakteristiklerini de taşımaktadır. En temel haliyle var olan bir tipin özelliklerini ve fonksiyonelliklerini alt sınıflara taşıyabildiğimiz(alt sınıfta kullanabildiğimiz ve hatta gerekirse ezebildiğimiz) kalıtım ilkesinin Ruby tarafındaki uygulanış biçimi oldukça kolaydır. Gelin basit bir kod parçacığı ile konuyu anlamaya çalışalım. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları - 7 (Object Method, Class Method, Public, Private, Protected)

Ruby sınıflarında farklı amaçlarla kullanılan metodlar mevcuttur. Serimiz boyunca pek çok çeşidini kullandık. Nesne örneklerini oluşturmak için initialize metodundan, sınıf varlığını String olarak yazmak için ezdiğimiz(override) to_s metodundan, sınıfa ait durum bilgisini taşıyan nitelikler(Attributes) için accessor' lardan vb... [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları - 6 (Sınıflarda Accessor, Setter ve Attribute Kullanımları)

Nesne yönelimli dillerde sınıfların birer varlık(Entity) olarak düşünüldüğüne sıklıkla şahit oluruz. Bu sayede bir Domain' e özgü gerçek dünya varlıklarının tasarlanması ve örneklenerek kullanılması mümkün hale gelir. Üstelik Domain içinde dolaşımda olacak anlamlı nesneler ortaya çıkar. Çok doğal olarak her bir varlığın karakteristik özellikleri bulunur. Nitelik(attribute) olarak da düşünebileceğimiz bu özellikler ilgili varlığın çalışma zamanı(Runtime) durumu hakkında bilgiler taşır. Aslında .Netçi gözüyle bakıldığında sınıf ve özelliklerinden bahsettiğimizi anlamışsınızdır. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları - 5 (Sınıf Kavramına Giriş)

Bilindiği üzere Ruby nesne yönelimli bir programlama dilidir. Bu yüzden Ruby dilinde her şey bir nesne olarak düşünülür. Dolayısıyla OOP dillerin Kalıtım(Inheritance), Encapsulation(Kapsülleme), Çok Biçimlilik(Polymorphism) gibi temel özelliklerini bünyesinde barındırır. Elbette en küçük yapı taşı sınıflardır(Class). İzleyen kod parçacığında basit olarak bir sınıfın nasıl tanımlandığına yer verilmektedir. Bu anlamda değişken türlerinden(Instance,Class ve Global Variable), sınıf yapıcılarından(initialize), nesne örnekleme operasyonlarından(new), standart sınıf içi metod tanımlamalarından(def) ve metod ezme(overriding) gibi işlemlerden kısaca bahsedilmektedir. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları - 3 (Range Kullanımı)

Range sınıfı ile başlangıç ve bitiş değerleri belli olan aralıklar tanımlanabilir. Bu aralığa ait değerler sayısal veya metinsel olabileceği gibi kullanıcı tanımlı sınıf örnekleri de olabilir(Bu benim için de henüz ileri seviye bir konu olduğundan ilerleyen günlerde değinmeye çalışacağım) Gelin bu aralıkların Ruby programlama dilinde nasıl kullanıldığına kısaca bakalım. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları - 2 (Hashes)

Ruby programlama dilinde de veri yapıları(Data Structures) oluşturmak için kullanılan tiper vardır. Dictionary benzeri koleksiyon olarak kabul edebileceğimiz Hash sınıfı bunlardan birisidir. Benzersiz anahtar(key) ve değer(value) çiftlerinden oluşan Hash nesne örneklerinin kullanımı oldukça kolaydır. [Daha fazla]

Ruby Kod Parçacıkları - 1

Bir programlama dilini öğrenmenin en iyi yolu elbetteki bol bol kod yazmaktan geçer. En azından belirli bir seviyeye gelene kadar basit IDE' ler ile mümkünse Console ekranları üzerinden çalışarak ilerlemekte yarar vardır. Hazır bu aralar Ruby ile haşır neşir iken hem basit kod parçaları paylaşayım hem de bu eğlenceli dili birlikte öğrenelim istedim. İşte ilk kod parçacığımız. Konumuz, diziler(Arrays). [Daha fazla]